برداشت های بیرویه شن و ماسه زخم هایی ماندگار بر پیکر زرینه رود

برداشت بی رویه و غیر منطقی مصالح از رودخانه و حریم آن که نوعی دخل و تصرف در آن به شمار می آید آثار منفی فرآوانی را به دنبال خواهد داشت. که بسته به حجم ومیزان برداشت ونیز روش،زمان ومکان برداشت میتواند در ابعاد هیدرولیکی،فرمولوژی،زیست محیطی واقتصادی نمایان گردد.

این تغییرات محدود به محل استخراج نبوده و بلکه کیلومترها پایین تر و بالاتر از آن نیز ظاهر میشود. با توجه به این مهم که برداشت های بی رویه و غیر اصولی میتواند صدمات و آسیب های جبران ناپذیری به مناطق برداشت  از قبیل فرسایش بستر،ایجاد تغییرات مرفولوژی ،ریزش دیواره ها و مسیر اصلی وارد نماید. متاسفانه مدتی است که برداشتهای بی رویه و غیر اصولی شن و ماسه از حریم و بستر رودخانه زرینه رود (منطقه قوپی محمودجق) نگرانی های متعددی را برای دوستداران محیط زیست و ساکنان این منطقه وبخصوص کشاورزان به همراه داشته است، طبق نظر کارشناسان برداشت در این محدوده بر خلاف قانون (استناد به تبصره 3 ماده 2قانون توزیع عادلانه آب) کاملا غیر اصولی انجام گرفته ،و اگر برداشت با رویه فعلی ادامه یابد در آینده خسارت بسیار سنگین و حتی جبران ناپذیری به مناطق مجاور این رودخانه وارد خواهد شد که ترمیم و رفع آن بحران ها بلطبع بسیار پیچیده تر و زمان بر تر از عمل تخریب میباشد. مردم ساکن این منطقه،کشاورزان ودامداران نیز نارضایتی خود را در خصوص این اتفاقات بیان کرده و این امر را امری ناخوشایند میدانند زیرا این رودخانه به عنوان شریان حیاتی منطقه نقش بسیار مهمی در  حیات کشاورزی و اقتصادی منطقه ایفا میکند و علاوه بر تخریب بکر ترین و زیبا ترین چشم اندازها توسط این برداشتها میتوان به مشکلاتی از قبیل آب گرفتگی و نابودی محصولات کشاورزی در آینده اشاره کرد. زیرا با برداشت از حاشیه رودخانه و رعایت نکردن حریم و فاصله معین هنگام بالا آمدن آب در بعضی فصول سال، رودخانه تغییر مسیر داده و میتواند آسیب ها وصدمات جبران    ناپذیری را به زمین ها و محصولات کشاورزی مجاور رودخانه وارد کند.

 باتوجه به گفته ها و مسائل مطرح شده این پرسش پیش می آید که این برداشتها توسط چه کسانی صورت میگیرد؟  هرچند که سالیان متمادی ست این مناطق بی دفاع  توسط افراد سود جو و فرصت طلب مورد آسیب قرار گرفته و برداشت مصالح به صورت غیر قانونی زخمهایی ماندگار بر پیکره این رودخانه و اطراف آن بر جای گذاشته اما در نهایت تأثر و تأسف چندیست برداشتهایی کلان توسط شرکتهای جاده سازی صورت میگیرد که  نهاد متولی و مسئول  در این زمینه (اداره آبیاری شهرستان شاهیندژ) ،این مناطق را به صورت استیجاری در اختیار شرکت خاطی قرار داده است.از قرار معلوم مصالح استخراج شده  برای اتوبان در حال احداث مابین شهرستان شاهین دژ و شهر محمودآباد(محمودجق) مورد استفاده قرار خواهد گرفت. حال سوالات بنده از مسئولین این است: آیا درآمدی که از برداشت و اجاره این مناطق برای نهاد مربوطه حاصل میگردد میتواند توجیهی بر نابودی و تخریب زیست گاههای طبیعی کشور باشد؟ آیا نمیتوان مصالح لازم برای طرح ها و کارهای عمرانی را از دیگر معادن و منابع موجود تأمین نمود؟  آیا  در ازای احداث اتوبانی به طول 4 کیلومتر باید شاهد نابودی و تخریب کیلومترها از حاشیه وبستر رودخانه ی خروشان و مهم کشور باشیم؟ این امر اگر چه از نظر اقتصادی و توسعه اقتصادی نقش به ظاهر مناسبی دارد و شاید منافع عده ای "خاص" در آن تامین  گردد ولی متاسفانه انجام اینگونه عملیاتها منافع عمومی و زیست محیطی و ارگانیسم های زنده را به خطر می اندازد. و توسعه پایدار را ناممکن میسازد. با این اوصاف باید همت و تلاش همه جانبه ای از سوی تمام دستگاههای متولی استان گیرد که شاید گوشه ای ازآسیبها و زخم هایی که در طول سالیان متمادی بر روی این شریان حیاتی صورت گرفته است،کاسته شود. و در نهایت همشهری عزیز رودخانه ها شریانهای حیاتی زندگی اجتماعی ما هستند پس بیایید همه با هم در حراست از آن ها کوشا باشیم. 

احسان حکمت